Sağlık ve sosyal hizmetler

SAĞLIK

blow : kasırga
blowie : kasırga sineği
bung-eye : sineklerin yol açtığı ağrılı bir göz iltihaplanması
crook : hasta
going for a sixer : düşmek, sendelemek
mozzie :sivrisinek
Noah :köpekbalığı
optometrist :optik
podiotrist :Ortopedist
quack :doktor
troppo : sıcak çarpması
wetcheck : prezervatif
wog : hastalık, özellikle nezle ya da ishal

Avustralya sağlık sistemi son derece gelişmiştir ve en uzak bölgelere bile uzanır. Gıda ve içecekler standartlara uygun olarak hijyen şartlarda üretilirler. İçme suyunun tadı biraz yavan da olsa sağlıklıdır ama Sidney sularında küçük çaplı kirlenmelere rastlandığı da olmuştur. Kır yürüyüşü yapan insanlarda ishallere rastlanır çünkü doğadan buldukları suları kaynatmadan içme gafletine düşerler. Siz de kır yürüyüşü yapıyorsanız mümkünse suyunuzu 3 dakika kaynattıktan sonra içiniz. 

Avustralya'nın bazı bölümleri tropik alanlarda olduğundan bazı tipik hastalıklar da görülür. Sıtmanın önü 50 yıl önce alınmıştır ama gene de Kuzey Queensland'de vakalara rastlanır. Ayrıca Darwin'de sarı humma ve kazıklı humma yayabilen sinekler olduğu saptanmış ve bu bölgelerde bir çok humma vakası tıpkı sivrisineklerin dünyaya geldiği Ross River'daki gibi saptanmıştır.

Avustralya faunasından gelebilecek diğer tehlikeler aşağıda detaylı olarak ele alınmıştır. Avustralya'da daha önce bahsettiğimiz koalalardan, kangurulardan ve diğer keselilerden çok daha ölümcül türler hem karada hem suda ne yazık ki mevcuttur. Bir dolu doğal fenomen hem yerlileri hem de turistleri tehdit eder. Ama istatistik verilere sadık kalalım ve Avustralya'da sağlığınız için en büyük tehlikenin trafik kazaları olduğunu aklımızdan çıkarmayalım.

Uçan Kraliyet Doktorları Hizmeti

1972'de Rahip John Flynn tarafından kurulmuştur. İç Bölgelere doktor ve iç bölgelerden hastaneler hasta taşıma işini uçakla gerçekleştirirler. Günümüzde İç Bölgelerdeki konu işin %80'i bu kar amacı gütmeyen organizasyon tarafından bir havaalanları sistemi kullanılarak yapılmaktadır. Tıbbi taşıma işi ücretsizdir ve acil bir durumda onlara nasıl ulaşabileceğiniz yerel halk tarafından size hemen anlatılır.

Diş Hekimliği

Basit bir amalgam dolgu 60$' a patlayabilir. Bu üzden Avustralya'ya gitmeden dişleriniz bir kontrol ettirin ya da özel sağlık sigortanızın yurt dışındaki diş problemlerini de kapsadığından emin olun. Dişçiler kredi kartı kabul ederler. Diş üzerine uzmanlaşmış hastaneler özel muayenehanelerden daha ucuzdurlar.

Kan

Kanınızı satarak para kazanamazsınız ama bağışlarsanız Kızıl Haç size sıcak bir içecek, bir sandviç ve bir gofret vermekten kaçınmaz. Tüm bağışlanan kanların HIV virüsü testleri yapılır. Bazı raporlara göre AIDS Avustralya'da Amerika hariç tüm ülkelerden daha hızlı yayılmaktadır. Tahmini 50,000 HIV taşıyıcısı olduğu sanılmaktadır. Bir çok vaka NSW'de görülmektedir. Sidney'deki kalabalık sayıdaki homoseksüel nüfusunun bunda etkisi olduğu sanılmaktadır. Ayrıca Viktorya, Queensland, Batı Avustralya'da da vakalar görülmektedir. Bu arada İngilizce prezervatif eş anlamlısı olan condom Aborjin dilinde bir meyve ağacıdır ve İç Bölge insanları da bu ağacı böyle çağırırlar. Yeri gelmişken haberiniz olsun istedim.

Aşılar 

Tropik bir bölgeye gidiyorsanız gerekli tüm bilgileri ve ilaçları büyük şehirlerde bulunan TMVC (Turist Sağlık Merkezi) merkezlerinden alabilirsiniz. Avustralya sağlık sistemi turistler için tavsiye ve sağlık kitlerini de içeren iyi bir yapılanmaya sahiptir. TMCV'ye ulaşmak için ve randevu almak için ülkenin her yerinden 1300 361046'yı arayın ya da www.healthoz.com.au sitesine girin.

Avustralya Hükümeti tüm vatandaslarına yüksek standartta evrensel sağlık hizmeti sunmaktadır. Ulusal sağlık hizmeti sisteminin en büyük bölümü Medicare olarak adlandırilir. Medicare, büyük oranda, çoğunluğu zorunlu olarak kazançtan alınan genel vergilerden elde edilen gelirle destenmektedir. Tüm sağlık hizmetleri masrafinin yaklaşık üçte biri özel sektörler araciliğiyla ödenir. 
Hizmetin aktarilması ve finansmanı için olukça önemli olan özel sektör katılımı sayesinde bireylere görmek istedikleri tedavi için bir çok farklı seçenek sunulmaktadır. 

1990'lar boyunca GDP'nin yüzde 8'inden fazlası sagliga harcanmiştir. Eyalet ve Bölge hükümetlerinin en öncelikli sorumluluğu, hastanelerin ve okulların çalıştirilması, dış, ana ve çocuk sagliği programları, iş sagliği ve emniyeti hizmetleri, hastalık kontrolü ve sağlık muayeneleridir. Eyalet düzeyinde yapılan sağlık harcamaları Eyalet bütçesinin üçte biri tutarindadır. Federal hükümet politikanin belirlenmesinde başkan rölündedir ve hastane kapsaminda olmayan tibbi hizmetlerin, eczaciliğin ve sağlık araştırmalarının çoğuna sermaye sağlamaktadır. Eyaletler ve Bölgeler ile birlikte devlet hastaneleri ile yasli ve engelli kişiler için ev ve toplum hizmetlerine fon sağlar. 

Ulusal ve Eyalet hükümeti sağlık bakanları, hastalık yükünün yüzde 70'ten fazlasını oluşturan altı alanı, ulusal sağlık önceliğine sahip alan olarak onaylamıştır. Bu alanlar; kalp sagliği, kanserin kontrol altında tutulması, yaralanmaların önlenmesi ve kontrolü, zihinsel rahatsizliklar, seker hastaliği ve astimdir. 
Avustralyalı çocukları kizamik ve bogmaca ve yetiskin Avustralyalıları da grip gibi hastalıklara karsi korumak için son zamanlarda gerçekleştirilen bağışıklık kazandırma kampanyaları, özel sektörün hükümetle işbirliği yaparak oynadiği hayati rölü göstermektedir. Tamamen toplum yararina olan bu kampanyalar, hükümeti, okulları, pretisyen doktorları ve eczacilik sanayiini de içine alan büyük bir lojistik görevdir. 

Gelecege yatırım 

Avustralya Hükümeti, biyoteknoloji, genetik bilimi ve biyo-enformasyonun da dahil olduğu, hızla gelisen tibbi araştırma alanlarının hastalıkların tanimlanmasında, tedavisinde ve önlenmesinde, ve ayrıca sağlık hizmetlerinin nasıl ulaştırılması gerektiği konusunda çok önemli yararlar sağlayacağının bilincindedir. 

Tibbi araştırmaların bu yüzyılda oynayacağı rolün öneminin farkında olan Avustralya Hükümeti, bu alana daha önce benzeri görülmemiş bir destek vermektedir. Ulusal Sağlık ve Tibbi Araştırma Konseyi (NHMRC) araciliğiyla, Avustralya Hükümeti, üniversitelerde, tip okullarında, hastanelerde ve araştırma kurumlarında çalışan Avustralyalı araştırmacılara, araştırma projelerine fon bulabilmeleri için bir çok firsat sunmaktadır. 2001 yılında 400'den fazla Avustralyalı tibbi araştırma ekipleri 230 milyon dolarlık bir fonu paylasacak - bir önceki yıla göre bu bütçede 32 milyon dolarlık bir artış gerçekleştirilmiştir. 

Sosyal bir "emniyet ağı"

Avustralya, gereken koşulları sağlayan kişilere gelir desteği ve başka türlü yardımlar sunan sosyal bir "emniyet ağına" sahiptir. Hükümet kurumları ve hükümete bağlı olmayan örgütler yaslilara, engellilere, hastalara, işsizlere ve çocuklu ailelere yardım etmek için işbirliği yapmıştır. 

Ihtiyaci olan insanlara sosyal bir emniyet ağı sağlamanın yanı sıra, Avustralya Hükümeti ekonomik ve sosyal katılimlarını arttırmayı isteyen ve bu kapasiteye sahip kişiler için bir çok teşvik edici program geliştirmiştir. 

Söz konusu program beş temel ilkeye dayanir: hizmet vermek, daha basit ekonomik destek, daha iyi mali teşvikler ve yardım, karsilikli yükümlülük ve sosyal ortaklikların korunması. 

1997 yılından beri, sosyal güvenlik ödemeleri Cetrelink olarak adlandırilan ve aynı zamanda geniş çaplı federal hükümet hizmetleri de sunan tek bir kurum tarafinan yönetilmektedir. 

Ayrıca, Avustralya Hükümeti, emeklilere gelir güvenliği ve emeklilik planı ve öz destek için özel kaynakların etkin bir şekilde kullanımıyla ilgili bilgi de sağlamaktadır. Diğer gelismis ekonomiler gibi Avustralya da yasli kişilerin nüfusun en hızla büyüyen bölümünü oluşturduğu gerçeğiyle uygun şekilde ilgilenmek zorundadır. Federal hükümet tarafindan karşılanan yaslilik maasini tamamlamak için işçi ve işveren bagislarına dayalı emeklilik programları geliştirilmiştir. 

Hastalik ya da yaralanma nedeniyle geçici olarak çalışamayanlar ve işsizlerle birlikte engelli kişiler ile bu kişilerin bakımlarını üstlenmis kişiler de elverişlilik ölçütlerini karşıladikları takdirde gelir desteğinden yararlanabilmektedir. Ancak, Avustralya Hükümeti çeşitli istihdam, eğitim ve öğretim programları ile kişilerin çalışmaya başlamasını ya da işe geri dönmesini teşvik etmektedir. 

Avustralya Hükümeti, çocuk bakımı yardım ödenekleri ve uygun koşulları karşılayanlar için çocuk ödemeleri gibi bir çok farklı ödenek ile bekar ebeveynler de dahil ailelerin çocuklarını büyütmelerine ve çocuklarına bakmalarına yardımcı olmaktadır.